वॉशिंग्टन:
अमेरिकेतील कडाक्याच्या थंडीत डोनाल्ड ट्रम्प यांनी 20 जानेवारी रोजी 47 वे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून शपथ घेतली तेव्हा वातावरण तापले होते. आता शपथ घेतल्यानंतर ट्रम्प यांनी एक असा निर्णय घेतला असून त्यामुळे खळबळ उडाली आहे… आणि या निर्णयामुळे अमेरिकेचे उपाध्यक्ष जेडी वन्स यांच्या पत्नी उषा वन्स यांचाही तणाव वाढला आहे. खरे तर अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पदभार स्वीकारल्यानंतर जन्मसिद्ध नागरिकत्व रद्द करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यानंतर असा अंदाज वर्तवला जात आहे की जेडी वन्स यांची पत्नी उषा वन्स यांचे अमेरिकन नागरिकत्व गमवावे लागू शकते. आता खरेच असे होऊ शकते का, हा प्रश्न आहे.
अमेरिकेतील जन्मसिद्ध नागरिकत्व संपुष्टात आल्याने कोणत्या आणि किती अनिवासी भारतीयांवर परिणाम होईल?
उषा वन्स यांना अमेरिकेचे नागरिकत्व सोडावे लागेल का?
उषा चिलुकुरी वन्स ही भारतीय-अमेरिकन आहे. सध्या मिळालेल्या माहितीनुसार, उषा वन्स अनेक वर्षांपासून अमेरिकेत राहत आहेत. उषाचे आई-वडील क्रिश आणि लक्ष्मी चिलुकुरी 1980 च्या दशकात आंध्र प्रदेश, भारतातून अमेरिकेत आले आणि सॅन दिएगो येथे स्थायिक झाले. त्याचे वडील मेकॅनिकल इंजिनिअर आहेत आणि आई बायोलॉजिस्ट आहे. उषाचा जन्मही कॅलिफोर्नियामध्ये झाला होता. मात्र, उषाला अमेरिकेचे नागरिकत्व कधी मिळाले याची माहिती सध्यातरी मिळालेली नाही. आता समजून घ्या बर्थराईट सिटीझनशिप म्हणजे काय, ज्यामुळे उषा वन्स यांना अमेरिकन नागरिकत्व सोडावे लागू शकते.
जन्मसिद्ध नागरिकत्व म्हणजे काय?
जन्मसिद्ध नागरिकत्व हा कायदेशीर अधिकार आहे ज्या अंतर्गत अमेरिकेत जन्मलेल्या मुलाला अमेरिकन नागरिकत्व मिळते. हा अधिकार अमेरिकन राज्यघटनेच्या 14 व्या दुरुस्तीतून प्राप्त झाला आहे, ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की अमेरिकन भूमीवर जन्मलेला कोणीही अमेरिकन नागरिक आहे, मग त्याचे पालक अमेरिकन नागरिक आहेत किंवा नाही. अमेरिकेत जन्मलेल्या सर्व मुलांना समान नागरी हक्क मिळावेत या उद्देशाने हा अधिकार 1868 साली मंजूर करण्यात आला.

त्यात असे म्हटले आहे की युनायटेड स्टेट्समध्ये जन्मलेल्या किंवा नैसर्गिकीकृत झालेल्या सर्व व्यक्ती युनायटेड स्टेट्सचे नागरिक आहेत. डोनाल्ड ट्रम्प यांनी त्यांच्या कारकिर्दीत जन्मसिद्ध नागरिकत्व रद्द करण्याचा प्रस्ताव ठेवला होता, परंतु यूएस सरकारने 2023 पर्यंत अधिकृतपणे ते रद्द केले नाही. मात्र आता ट्रम्प यांच्या नव्या कार्यकारी आदेशात हा अधिकार रद्द करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. अशा परिस्थितीत जाणून घ्या, ट्रम्प यांचा नवा आदेश काय म्हणतो.
नवीन आदेश काय म्हणतो?
नव्या आदेशानुसार अमेरिकेत जन्मलेल्या मुलांना नागरिकत्व मिळवण्यासाठी त्यांच्या पालकांना कायदेशीररित्या अमेरिकेत राहावे लागेल. म्हणजेच, ज्यांचे पालक अमेरिकेचे कायदेशीर रहिवासी आहेत किंवा नागरिक आहेत त्यांनाच नागरिकत्व मिळेल. बेकायदेशीरपणे अमेरिकेत राहणाऱ्या कुटुंबांवर या बदलाचा महत्त्वपूर्ण परिणाम होणार आहे. अशा कुटुंबातील मुलांना अमेरिकन नागरिकत्व मिळू शकणार नाही.
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी त्यांच्या राजवटीत अनेक वेळा जन्मसिद्ध नागरिकत्वावर प्रश्न उपस्थित केले होते. अमेरिकेत बेकायदेशीरपणे जन्मलेल्या मुलांना अमेरिकन नागरिकत्व मिळू नये, यासाठी जन्मसिद्ध नागरिकत्व रद्द करण्यात यावे, असे ते म्हणाले. मात्र, हा बदल अद्याप लागू झालेला नाही. हा आदेश 20 फेब्रुवारीपर्यंत लागू राहण्याची शक्यता आहे.
